In Prinsenbeek is een monument onthuld voor zestien Poolse soldaten die in 1944 sneuvelden bij de Slag bij Nieuw Veer. Hun inzet markeerde een belangrijk moment in de bevrijding van Breda. Het nieuwe monument is ontworpen door Prinsenbekenaar Janes Otto.
Onstuimig herfstweer weerhield de belangstellenden vanochtend niet. Aan de Nieuwveerweg, langs de oever van de Mark in Prinsenbeek, werd onder het oog van zo’n zestig aanwezigen een monument onthuld ter nagedachtenis aan de Slag bij Nieuw Veer. In oktober 1944 sneuvelden hier zestien Poolse soldaten van de 1e Pantserdivisie in hun poging het Markkanaal over te steken – een cruciale stap in de bevrijding van Prinsenbeek en Breda.
Initiatief vanuit de heemkundekring
Het initiatief voor het monument kwam van Ad van Melis van Heemkunde Op de Beek. Hij zet zich al jaren in om de geschiedenis van het dorp levend te houden. “Deze soldaten vochten voor onze vrijheid. Dit monument houdt hun moed levend”, vertelde Van Melis tijdens de ceremonie.
De Slag bij Nieuw Veer, onderdeel van Operatie Pheasant, was hevig. Onder leiding van generaal Stanisław Maczek stuitten de Poolse troepen op felle Duitse tegenstand in de drassige polders. Naast zestien doden raakten veertig soldaten gewond en werden acht vermist. De grote verliezen en de vastberadenheid van de Poolse strijders in dit vaak vergeten hoofdstuk van de bevrijding zijn wijd geprezen, maar blijven in Nederland vaak onderbelicht.
Muzikale omlijsting
Het nieuwe monument van Janes Otto bestaat uit een stalen kruis met stenen eromheen en symboliseert de moed en het offer van de Poolse bevrijders. De onthulling werd muzikaal omlijst door harmonieorkest Amor Musae uit Prinsenbeek, dat met ingetogen klanken zorgde voor een waardige sfeer. Veel aanwezigen toonden zich zichtbaar geraakt, vooral tijdens de uitvoering van de Last Post en het Poolse volkslied. “Het is onze plicht om deze verhalen door te geven”, zei een bezoeker. “Prinsenbeek en zijn geschiedenis verdienen het om herinnerd te worden.”
Meer informatie
Wie zich verder wil verdiepen in de gebeurtenissen bij Nieuw Veer, kan luisteren naar de driedelige podcast Slag bij Nieuw Veer. Daarin komen ooggetuigen, historici en leden van de heemkundekring aan het woord over de strijd, de bevrijding en het leven in bezet Prinsenbeek.
Het monument aan de Nieuwveerweg staat nu als stille getuige van een offer dat nooit vergeten mag worden. Een blijvende herinnering aan de Poolse bevrijders die hun leven gaven voor de vrijheid van Breda en Prinsenbeek.
